ลัทธินับถือพระคเณศเป็นใหญ่ เคยรุ่งเรืองในไทย?
ลัทธินับถือพระคเณศเป็นใหญ่ เคยรุ่งเรืองในไทย?
เป็นที่ทราบกันทั่วไปว่า ครั้งหนึ่งศาสนาฮินดูได้เคยรุ่งเรืองอยู่ในภูมิภาคอุษาคเนย์รวมทั้งไทยมาก่อนแล้ว โดยมีความนิยมนับถือออกเป็น ๒ สายหลัก คือ ลัทธิที่นับถือพระศิวะเป็นใหญ่สูงสุด และลัทธิที่นับถือพระนารายณ์สูงสุด
อย่างไรก็ตาม ได้มีนักโบราณคดีบางท่านเสนอว่า ครั้งหนึ่งในดินแดนประเทศไทย อาจเคยมีการนับถือลัทธิที่แตกต่างออกไปจาก ๒ สายหลักข้างต้น นั่นคือ ลัทธิบูชา “พระคเณศ” เป็นเทพสูงสุด หรือที่เรียกว่า “ลัทธิคาณปัตยะ” ซึ่งเกิดขึ้นในอินเดียเมื่อพุทธศตวรรษที่ ๑๑ และแพร่หลายรุ่งเรืองตั้งแต่พุทธศตวรรษที่ ๑๕ เป็นต้นมา
นักโบราณคดีอธิบายว่า ลัทธินี้อาจเคยรุ่งเรืองอยู่ในเมืองศรีมโหสถ จังหวัดปราจีนบุรี (มีอายุราวพุทธศตวรรษที่ ๑๑-๑๖) เนื่องจากได้มีการพบประติมากรรมศิลา รูปพระคเณศ ขนาดสูงใหญ่ถึง ๑๗๐ ซม. ณ ซากเทวาลัยหลังใหญ่ของเมือง ซึ่งคาดว่าอาจเป็นรูปเคารพองค์ประธานของเทวาลัยหลังนี้
ปัจจุบันประติมากรรมพระคเณศองค์นี้ จัดแสดงอยู่ ณ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร
