พระประแดง เคยอยู่ที่คลองเตย

พระประแดง เคยตั้งอยู่ที่คลองเตย
               พระประแดงคือเมืองเก่าแก่แห่งหนึ่ง ตั้งอยู่ริมแม่น้ำเจ้าพระยา คาดว่าก่อตั้งขึ้นในสมัยอยุธยา ราวรัชกาลพระรามาธิบดีที่ 2  ปัจจุบันชื่อพระประแดงถูกนำมาใช้เป็นชื่ออำเภอหนึ่งในจังหวัดสมุทรปราการ
                ดร.รุ่งโรจน์ ภิรมย์อนุกูล มหาวิทยาลัยรามคำแหง สืบค้นพบว่า เดิมทีเมืองพระประแดง ไม่ได้ตั้งอยู่ ณ ตำแหน่งที่ตั้งของอำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการในปัจจุบัน แต่น่าจะตั้งอยู่บริเวณคลองเตย กรุงเทพฯ โดยตรวจสอบจากบันทึกโบราณและนิราศที่เล่าถึงสถานที่ต่างๆ ที่เรียงรายตามแม่น้ำเจ้าพระยา ซึ่งระบุตรงกันว่า พระประแดงตั้งอยู่ตรงบริเวณคลองเตยในปัจจุบัน นอกจากนี้บริเวณคลองเตยยังพบหลักฐานทางโบราณคดีสมัยอยุธยาจำนวนมาก เช่น วัดช่องนนทรี วัดแจงร้อน รวมทั้งยังมีวัดหน้าพระธาตุ ซึ่งครั้งหนึ่งตั้งอยู่บริเวณท่าเรือคลองเตย แล้วต่อมาถูกรื้อลงเพื่อปรับปรุงเป็นท่าเรือคลองเตย  นอกจากนี้สมเด็จฯ กระพระยานริศรานุวัดติวงศ์ ยังทรงเคยเล่าว่า ครั้งหนึ่งเคยมีการขุดพบโบราณวัตถุประเภทเครื่องสำริด บริเวณหลังวังปลายเนิน คลองเตยด้วย
                ดร.รุ่งโรจน์ ยังอธิบายอีกว่า ชื่อ “พระประแดง” อาจมีที่มาจากการพบเทวรูปศิลปะเขมร 2 องค์ในบริเวณนี้ ซึ่งอาจมีชื่อเรียกเทวรูปตามที่นิยมกันทั่วไปว่า “กมรเตง” และต่อมาเพี้ยนเป็น “พระประแดง” การพบโบราณวัตถุศิลปะเขมรนี้ อาจแสดงให้เห็นถึงความสัมพันธ์กับบ้านเมืองในเขมร  โดยมีคลองพระโขนงเป็นเส้นทางคมนาคมเชื่อมต่อไปยังแม่น้ำบางปะกง และเชื่อมต่อไปยังเขมรอีกต่อหนึ่ง
                คาดว่าบริเวณพระประแดงเดิม หรือคลองเตยในปัจจุบัน คงเคยเป็นชุมทางการคมนาคมทางน้ำที่สำคัญ รวมทั้งยังเป็นเมืองที่ทำหน้าที่คุมเส้นทางคมนาคมที่จะออกไปปากอ่าวไทยด้วย ดร.รุ่งโรจน์ คาดว่าต่อมาในสมัยอยุธยาตอนปลายเมืองพระประแดงคงย้ายมาตั้งอยู่ที่บริเวณจังหวัดสมุทรปราการในปัจจุบัน และต่อมาในสมัยกรุงธนบุรีคงมีการรื้อกำแพงเมืองพระประแดงเดิมทิ้ง จนทำให้เมืองพระประแดงเดิมถูกลืมเลือนไปในที่สุด
อ่านบทความของ ดร.รุ่งโรจน์ ภิรมย์อนุกูลได้ที่ http://www.sujitwongthes.com/2013/05/madeinsea23052556-2/
หรือ สามารถฟังคลิปการบรรยายเรื่องนี้ได้ คลิกที่นี่