ภาพถ่ายเก่า เผยยอดรัศมีของพระอจนะ สุโขทัย เดิมเป็นทรงดอกบัว

ภาพถ่ายเก่า เผยยอดรัศมีของพระอจนะ สุโขทัย เดิมเป็นทรงดอกบัว
                โบราณสถานแห่งหนึ่งในเมืองโบราณสุโขทัย ซึ่งเป็นที่รู้จักกันโดยทั่วไปคือ มณฑปวัดศรีชุม ภายในประดิษฐานพระพุทธรูปขนาดใหญ่ (ปัจจุบันเรียกว่า “พระอจนะ") ก่ออิฐถือปูน ซึ่งสภาพที่เห็นในปัจจุบัน เป็นรูปลักษณ์ที่ได้รับการบูรณะขึ้นใหม่เมื่อราว พ.ศ.๒๔๙๖ โดยสภาพเดิมก่อนการบูรณะ พระพุทธรูปมีสภาพทรุดโทรมอย่างมาก จนไม่เหลือเค้าพระพักตร์เดิม มีเพียงพระรัศมีที่ยังคงเห็นเป็นรูปกลีบบัวยอดแหลม ดังที่เห็นในภาพถ่ายเก่าของกรมศิลปากร
                ดร.พิริยะ ไกรฤกษ์ เคยเสนอว่า จากพระรัศมีรูปดอกบัวของพระอจนะ ทำให้สันนิษฐานได้ว่า พระพุทธรูปองค์นี้ เดิมอาจมีรูปลักษณ์เหมือนกับพระพุทธสิหิงค์ ศิลปะล้านนา ซึ่งนิยมทำพระรัศมีรูปดอกบัวเช่นเดียวกัน
                อย่างไรก็ตาม ดร.ศักดิ์ชัย สายสิงห์ เสนอไว้ในหนังสือเรื่อง “ศิลปกรรมโบราณในอาณาจักรสุโขทัย” ว่า พระพุทธรูปองค์นี้ เดิมไม่น่าจะมีรูปลักษณ์เป็นแบบพระพุทธสิหิงค์ เนื่องจากมีสัดส่วนที่ไม่สัมพันธ์กับสัดส่วนของพระพุทธสิหิงค์ ส่วนพระรัศมีที่เป็นรูปดอกบัวหรือกลีบบัวนั้น ก็น่าจะเป็นพระรัศมีแบบกลีบบัวยอดแหลม ไม่ใช่พระรัศมีดอกบัวตูมแบบพระพุทธสิหิงค์แต่อย่างใด
อ่านรายละเอียดของเรื่องนี้ และประเด็นน่าสนใจอื่นๆ อีก ได้ใน หนังสือ “ศิลปกรรมโบราณในอาณาจักรสุโขทัย” เขียนโดย ศ.ดร.ศักดิ์ชัย สายสิงห์ ภาควิชาประวัติศาสตร์ศิลปะ คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร จัดพิมพ์โดย สำนักพิมพ์มิวเซียมเพรส